شنیدن و تسلیم

"شهری که راجع به صلح حرف می زند و زنی که به حرف شما گوش می دهد، هردو حاضر به تسلیم هستند" 

عشق و علاقه اهالی مشرق زمین نسبت به مباحثات و مذاکرات فلسفی و مذهبی آنها را عادت داده است که به هر موضوع و مطلبی کاملا گوش دهند و بسا اتفاق افتاده یک نفر ملای متعصب همینکه دو دفعه با یهودیان و عیسویان و گبران ملاقات نمود و یا با هندی های کافر تبعید شده از اجتماع برخورد و بعقاید آنها گوش داد در خود یک نوع آرامشی احساس می کند و با وجود تزلزل خاطری که دارد ممکن است یک قسمت از دلایل طرف را هم که مخالف با عقیده خود می پندارد در خاطر نگاه دارد و کمتر در فکر تباهی و سستی آنها باشد بلکه در صدد آن است که روح و جوهر و نکات مفید آنها را استخراج کند و به معلومات خود اضافه نماید.

(به نقل از کتاب مذاهب و فلسفه در آسیای مرکزی؛ اثر کنت دو گوبینو)